Paşaların fosil yatağı, 15 milyon yıllık tarihi ile karasal göğüslü hayvanların yaşam süreleri hakkında değerli bilgiler vermektedir.
12 fauna kümesinden biri ve en eskisi olan Pasalar fosil yatağı, 63 farklı türde göğüslü hayvan fosili içermektedir.
Bursa’nın ÇORUM’un Mustafakemalpaşa ilçesinde orman yolu çalışmalarında ortaya çıkarılan Pasalar fosil yatağı, Anadolu’nun 15 milyon yıllık tarihinde kara göğüslü hayvanların yaşamına ışık tutuyor.
Canlı türlerinin biyolojik tarihine ve göçüne tanıklık eden Pasalar kazısı, bugüne kadar ortaya çıkarılan bilgilerle zengin bir bilgi hazinesidir. Anadolu’nun Neojen sınıflamasının en eski ve 12 faunal kümesinden biri olan Pasalar fosil yatağında 63 farklı türde göğüslü hayvan fosili bulunmaktadır. 1965-1969 yılları arasında yapılan Türkiye Neojen Linyit Yüzey Araştırmaları’nda orman yolu çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan Paşalar fosil yatağında ilk kazı çalışması 1983 yılında Kültür Bakanlığı ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Fakültesi tarafından yapılmıştır. ve Coğrafya, Paleoantropoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi. Dr. Berna Alpagut tarafından başlatıldı. prof. Alpagut tarafından 2020 yılından itibaren kazı çalışmalarına devam eden Doç. Dr. Ayşegül Şarbak başkanlığında, Prof. Dr. Berna Alpagut onursal başkanlığını yürütmektedir.
Paşa Kazıları Lideri, Hitit Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşegül Şarbak, Paşalar faunasının dünyanın en güçlü fosil koleksiyonuna sahip olduğunu açıkladı. Paşalar kazı alanının 1965-1969 yılları arasında yapılan linyit kazılarında ortaya çıkarıldığını hatırlatan Kazı Başkanı Doç. Ayşegül Şarbak, 15 milyon yıl öncesine tarihlenen Paşalar kazısının Türkiye’nin bu döneme tarihlenen en eski kazı alanı olarak kayıtlara geçtiğini belirtti.
Pasalar kazısının 1983 yılında Prof. Dr. Berna Alpagut tarafından başlatıldığını anlatan Doç. Alpagut tarafından 1983 yılından beri kesintisiz olarak sürdürülen kazılar, 2020 yılından itibaren Hitit Üniversitesi tarafından yürütülmektedir. Paşalar fauna alanının en önemli özelliklerinden biri de dünyanın en zengin fosil koleksiyonuna sahip kazı alanlarından biri olmasıdır. Paşalar fauna alanında 24 bine yakın fosil koleksiyonu bulunmaktadır.”
Anadolu’da yaşayan endemik türler bulunmaktadır.
15 milyon yıl öncesine dayanan Pasalar kazısında ortaya çıkarılan fil türleri arasında Anadolu’da yaşayan endemik türlerin olduğunu belirten Şarbak, “Kazılarda Paşalara özgü bir fil türü olan ve Pasalar fili olarak bilinen Gomphotherium Pasalerensis bulundu. tr, Paşalaren, “Ortasında ayılar, gergedanlar, zürafalar, etçil kümesler var” dedi.
Kuraklık hayvan türlerini yok ediyor
Paşa faunasında yaşayan hayvan türlerinin sonuyla ilgili açıklama yapan Şarbak, “Orta Miyosen olarak adlandırılan dönemin sonunda 15 milyon önce Paşa faunasında yaşayan bu canlılar, Mesinian Krizi olarak da adlandırılan büyük bir kuraklık yaşadılar. Bu kuraklık ile paşalarda yaşayan hayvan türleri yok oluyor.”
Bu yıl Paşalar kazısının 40. yıl dönümü olduğunu belirten Şarbak, katkılarından dolayı Kültür ve Turizm Bakanlığı, Hitit Üniversitesi Rektörlüğü, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi ve Mustafakemalpaşa Belediyesi’ne teşekkür etti.
